Төмен көміртекті даму
Төмен көміртекті дамуға көшу "Қазақтелеком" АҚ үшін стратегиялық басымдық болып табылады Компания 2032 жылға дейін төмен көміртекті даму бағдарламасын әзірледі.
Еліміздің Париж келісімі бойынша міндеттемелерін орындау шеңберінде 2030 жылға дейінгі кезеңде Компанияның булы газдың жалпы шығарындыларын 13%-ға азайту жоспарлануда.
Ұзақ мерзімді мақсат ретінде Компания Қазақстан Республикасы Президентінің ұлттық экономиканы декарбонизациялау жөніндегі тапсырмасын ескере отырып, 2060 жылға қарай көміртегі бейтараптығына қол жеткізуді көздейді.
«Қазақтелеком» АҚ жоғары технологиялық цифрлық және телекоммуникациялық холдинг ретінде өзінің негізгі қызметі арқылы ұлттық экономиканың басқа салаларын және секторларын декарбонизациялауды ынталандыра отырып, Қазақстан Республикасының төмен көміртекті дамуына елеулі үлес қосуда. Біз инновациялық және технологияны қолдайтын қызметіміз және өніміміз бен шешіміміз қазірдің өзінде миллиондаған корпоративтік және жеке тұтынушыға энергия тұтынуы мен булы газдардың тікелей және жанама шығарындыларын азайтуға көмектесіп жатқанын мойындаймыз.
Төмен көміртекті дамуға көшу шеңберінде көміртегі ізін азайтуға және энергия тиімділігін арттыруға көмектесетін жобалар мен жаңа технологияларды (соның ішінде IoT) ілгерілету жоспарлануда. Компания біздің клиенттеріміздің және жалпы Қазақстан Республикасының экономикасының булы газ шығарындыларын азайту қарқындылығы мен қарқынына оң әсер ететін сандық және телекоммуникациялық қызметтер мен өнімдердің кең спектрін дамытуға және ілгерілетуге үлес қосады. Қазақстанда жаңартылатын энергия көздері нарығын дамыту шеңберінде Компания баламалы энергияны сатып алуға, сондай-ақ экологиялық таза отынға көшуге ұмтылатын болады.
Төмен көміртекті дамуға көшу шеңберінде көміртегі ізін азайтуға және энергия тиімділігін арттыруға көмектесетін жобалар мен жаңа технологияларды (соның ішінде IoT) ілгерілету жоспарлануда. Компания біздің клиенттеріміздің және жалпы Қазақстан Республикасының экономикасының булы газ шығарындыларын азайту қарқындылығы мен қарқынына оң әсер ететін сандық және телекоммуникациялық қызметтер мен өнімдердің кең спектрін дамытуға және ілгерілетуге үлес қосады. Қазақстанда жаңартылатын энергия көздері нарығын дамыту шеңберінде Компания баламалы энергияны сатып алуға, сондай-ақ экологиялық таза отынға көшуге ұмтылатын болады.
Климаттық тәуекелдерді басқарудың корпоративтік жүйесі жетілдірілетін болады, сондай-ақ персоналды тұрақты оқыту және климаттың өзгеруіне қарсы іс-қимыл тәжірибесіне тарту жүзеге асырылады.
«Қазақтелеком» АҚ «жасыл облигациялар» және Компанияның төмен көміртекті және энергияны үнемдейтін жобаларын іске асыруға ықпал ететін басқа да қаржы құралдары нарығына шығуға ұмтылатын болады.
Төмен көміртекті даму саласындағы ашықтықты арттыру үшін Carbon Disclosure Project (CDP) халықаралық платформасы аясында жыл сайынғы климаттық есеп беру жоспарлануда.
Компания қызметкерлерге, жеткізушілерге, инвесторларға және жұртшылыққа булы газ шығарындыларын басқару және азайту бойынша біздің көзқарасымыз бен нәтижелеріміз туралы белсенді түрде хабарлау арқылы парниктік газ шығарындылары туралы хабардарлықты арттыруға тырысады.
Төмен көміртекті даму саласындағы ашықтықты арттыру үшін Carbon Disclosure Project (CDP) халықаралық платформасы аясында жыл сайынғы климаттық есеп беру жоспарлануда.
Компания қызметкерлерге, жеткізушілерге, инвесторларға және жұртшылыққа булы газ шығарындыларын басқару және азайту бойынша біздің көзқарасымыз бен нәтижелеріміз туралы белсенді түрде хабарлау арқылы парниктік газ шығарындылары туралы хабардарлықты арттыруға тырысады.
Қазақстандағы ірі тіркелген телефония операторы, байланыс қызметтерін көрсетудегі көшбасшы, сондай-ақ ұлттық деректер желісінің ірі операторларының бірі ретінде «Қазақтелеком» АҚ Қазақстанның булы газ шығарындысын азайту жөніндегі жаһандық мақсатқа қатысуын қолдайды және декарбонизациялау шараларын әзірлеу маңыздылығын мойындайды. Компания өзінің бизнес-моделінде тұрақтылық қағидаттарын белсенді түрде қолданады және енгізеді. «Қазақтелеком» АҚ Стратегиясының бағыттарының бірі тұрақты даму саласындағы жетілдіру болып табылады.
2021 жылғы базалық жылмен салыстырғанда 2032 жылға қарай парниктік газдар шығарындыларын мақсатты азайту
-
13 %
«Қазақтелеком» АҚ-да ресурс үнемдеуші технологияларға көшу және энергия тиімділігін арттыру негізгі бағыттардың бірі болып табылады. Компания өзінің энергия өндіруші объектілерінің жұмысы кезінде импортталатын электр, жылу энергиясын және отын ресурстарын тұтынуды азайту жөніндегі іс-шараларды әзірлейді.
2022 жылы энергия ресурстарын тұтынатын бастапқы өндірістік объектілердің құрылымдық деректерін қамтитын Энергетикалық тізілім және Парниктік газдар тізілімі әзірленді. Тізілім шеңберінде энергетикалық ағындар бойынша мониторинг және есептілік жүйесін құру үшін мынадай іс шаралар көзделеді:
Компаниядағы сапаны бақылаудың ішкі рәсімдері (жедел қызметкерлерді тұрақты сертификаттау және аккредиттеу, операторлық бақылау шеңберінде өлшеу нәтижелерінің дұрыстығын тексеру, бекітілген есеп айырысу әдістемелерінің сақталуын және пайдаланылуын бақылау)
өндірушінің нұсқауларына және кәсіпорынның қолданыстағы тәжірибесіне сәйкес мониторинг жүргізу үшін өлшеу жабдығына тұрақты техникалық қызмет көрсету, калибрлеу және тексеру.
бастапқы және қосалқы деректерді тоғыспалы тексеру.
тұрақты тренингтер және қызметкерлерді қайта даярлау
ішкі және сыртқы аудиттер
Компания келесі жылдары жылыту жүйелерін газға біртіндеп ауыстыруды жоспарлап отыр, бұл басым міндеттердің бірі болып табылады. Компанияның бөлімшелері жылуэнергетикалық ресурстарды ұтымды пайдалануды қамтамасыз етуге бағытталған іс-шараларды үнемі өткізеді
-
9 %
Төмен көміртекті даму мақсатына қол жеткізу декарбонизация шараларын әзірлеумен және жүзеге асырумен, сондай-ақ климаттық аспектілерді Компанияның бизнес-моделіне терең енгізумен тығыз байланысты.
«Қазақтелеком» АҚ төмен көміртекті дамудың негізгі төрт бағытын белгілейді:
Баламалы энергия
Ресурстарды үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру
Өтемақы шаралары
Булы газ мәселелерін бақылау және басқару
2022 жылы көміртегі қарқындылығын төмендету
-
14 %
Төмен көміртекті даму мақсатына қол жеткізу декарбонизация шараларын әзірлеумен және жүзеге асырумен, сондай-ақ климаттық аспектілерді Компанияның бизнес-моделіне енгізумен тығыз байланысты.
Әкімшілік жайларда люминесцентті шамдарды жарықдиодты шамдарға ауыстыру. Энергияны үнемдейтін шамдары бар заманауи шамдарды пайдалану электр энергиясын тұтыну люминесцентті лампаларға қарағанда 40-60% аз болатын жарықдиодты шамдарды пайдалануды қамтиды.
Жаңа деректер орталығын салуда «фрикулинг» технологиясын қолданатын климаттық жүйелерді пайдалану. Фрикулинг технологиясы бар климаттық жүйелердің артықшылығы - бұл технология жоқ жүйелермен салыстырғанда энергия тұтынудың 90% -ға төмендеуі.
ЖЭК өндіретін объектілердің құрылысы. Қазіргі уақытта Компанияда белгіленген қуат 3,5 кВт құрайды.
ЖЭК негізделген электр энергиясын өндіруші қондырғылардан тікелей электр энергиясын жеткізуге шарттар жасасу.
Жарықтандыру жүйесіне қозғалыс/қимыл бергіштерін орнату. Бұл жабдықты пайдаланудың артықшылығы - энергия тұтынуды 80% дейін азайту.
Автокөліктерді дизель мен бензин отынынан газға ауыстыру. Дизель отыны мен бензин үшін булы газдың үлестік шығарындысының мәні газбен салыстырғанда сәйкесінше 26% және 19% жоғары.
Технологиялық жабдықтарды жаңғырту.
Жасыл сертификаттарды сатып алу.
Ғимараттар мен құрылыстарды терможаңғырту.
Флуоресцентті жарықдиодқа ауыстырылды
11.575
шамдар
2021 - базалық жыл
Булы газ шығарындыларының жалпы көлемі
254.249
тонн CO2-экв
Көмірқышқыл газының шығарындылары CO2
254.167
тонн CO2-экв
Метанның шығарындылары CH4
20
тонн CO2-экв
NO2 азот тотығы шығарындылары
61
тонн CO2-экв
Булы газдың жанама энергетикалық шығарындыларының басым бөлігі (73%) импортталатын электр энергиясын өндірумен байланысты. шығарындылардың 16% -ы сыртқы желілерден импортталатын жылу энергиясын өндіруге байланысты.
Булы газдың жалпы шығарындылары 2021 жылғы 1, 2 қамтумен, тонна СО2-экв
Жанама энергетикалық шығарындылар
Тікелей шығарындылар
2021 жылға арналған булы газ шығарындыларының құрылымы, %
2021 жылға арналған отынды жағу түрлері бойынша булы газдың тікелей шығарындылары
Шығарынды көздерінің санаттары
Тұтынылатын энергия ресурсының түрі
Қуатты тұтыну, ТДж
БГ шығарындылары, т CO2-экв
Үлес, %
Стационарлық күйдіру
Көмір
17,4
1
493,4
5
Дизель отыны
75,8
5
704,9
20
Табиғи газ
56,7
3
131,2
11
Бензин
7,7
541,5
2
Мобильді күйдіру
Дизель отыны
34
2561,5
9
Табиғи газ
88,4
4878,2
9
Автомобиль бензині
149,8
10
521,8
36
Барлығы
429,8
28 832,6
100
Өз қызметінің ерекшелігіне байланысты Компания қоршаған ортаға және қатысу аймақтарындағы халықтың өмір сүру сапасына айтарлықтай теріс әсер етпейді. Компания өндірістік процестерді жетілдіру арқылы экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге ұмтылады.
Компанияда корпоративтік басқару жүйесінің құрамдас бөлігі және қаржылық емес тәуекелдерді басқару жүйесінің маңызды бөлігі болып табылатын экологиялық менеджмент жүйесі (ЭМЖ) жұмыс істейді. «Қазақтелеком» АҚ ISO 14001 халықаралық стандартының талаптарына сәйкес ЭМЖ-ні үнемі жетілдіру жөніндегі іс-шараларды жүзеге асырады.
Компания Экологиялық саясат пен Төмен көміртекті даму бағдарламасына сәйкес табиғат қорғау саласындағы дамудың мынадай басым бағыттарын айқындады:
қоршаған ортаға теріс әсерді азайту
климаттың өзгеруі мәселесінің өте маңыздылығын түсіну
заңнаманы, ұлттық және халықаралық экологиялық стандарттарды сақтау
Компания қызметін әзірлеу және жүзеге асыру кезінде тұрақты даму қағидаттарын сақтау
Экологиялық менеджмент жүйесінің тиімді жұмыс істеуі үшін Компания басшылығының барлық деңгейдегі жауапкершілігі
Климаттық тәуекелдерді басқару "Қазақтелеком" АҚ тұрақты даму және климат саласындағы тәуекелдер мен мүмкіндіктерді үнемі бағалайды.
Климаттық тәуекелдерді басқарудың тиімді стратегияларын енгізу және климаттық мүмкіндіктерді пайдалану компанияның тұрақты дамуының маңызды аспектілері болып табылады. "Қазақтелеком" АҚ климаттық тәуекелдерді басқару бөлігінде корпоративтік жүйені жетілдіруге бағытталған. Осы жұмыс шеңберінде климаттық тәуекелдер мен мүмкіндіктерді сәйкестендіру жүргізілді, оларды анықтау үшін әдістемелік тәсіл әзірленді және климатқа байланысты қаржылық ақпаратты ашу жөніндегі жұмыс тобының (tcfd) ұсынымдарына және IFRS S1 және S2 стандарттарына сәйкес климаттық өзгерістер сценарийлеріне талдау жүргізілді.
Жүргізілген бағалау шеңберінде "Қазақтелеком" АҚ-ның орташа және ұзақ мерзімді перспективадағы физикалық және өтпелі тәуекелдері co₂ RCP (Representative concentration Pathway) және nze 2050 шоғырлануының әртүрлі сценарийлері үшін климаттық айнымалылардың болжамдарын пайдалана отырып талданады.
RCP2.6 сценарийінде (Париж келісімімен келісілген) тәуекелдер негізінен декарбонизацияға көшумен байланысты (реттеуші, технологиялық, нарықтық және беделді тәуекелдер). Бұл ауысу сонымен қатар энергия тиімділігін арттыру және жаңартылатын энергияға көшу арқылы шығындарды азайтуға байланысты айтарлықтай мүмкіндіктерді білдіреді.
RCP4.5 сценарийінде технологиялық өзгерістерді енгізу бойынша орташа күш-жігер қабылданады. Бұл желдің максималды жылдамдығы мен жауын-шашын сияқты экстремалды ауа-райының жиілігі мен қарқындылығының артуына әкеледі, бұл инфрақұрылымдық жүйелерді бейімдеуге айтарлықтай экономикалық шығындар әкеледі.
RCP8.5 сценарийінде ("business as usual") негізгі тәуекелдер Климаттық айнымалылардың физикалық өзгеруіне байланысты, соның ішінде уақытша (ауа-райының күрт өзгеруі) және созылмалы (температураның жоғарылауы, жауын-шашынның өзгеруі). Температураның жоғарылауы, әсіресе су ресурстарына тәуелді елдерде, желілік жабдықты салқындату үшін энергия шығындарын едәуір арттыруы мүмкін.
Халықаралық энергетикалық агенттіктің nze 2050 сияқты өтпелі сценарийлері температураның 1.5°C-қа дейін көтерілуін шектеу жағдайында дамуды түсіну үшін негізгі ақпаратты ұсынады, олар парниктік газдар шығарындыларын азайту және 2050 жылға қарай нөлдік шығарындыларға қол жеткізу үшін қажетті күш-жігерді сипаттайды.
Жүргізілген бағалау шеңберінде "Қазақтелеком" АҚ-ның орташа және ұзақ мерзімді перспективадағы физикалық және өтпелі тәуекелдері co₂ RCP (Representative concentration Pathway) және nze 2050 шоғырлануының әртүрлі сценарийлері үшін климаттық айнымалылардың болжамдарын пайдалана отырып талданады.
RCP2.6 сценарийінде (Париж келісімімен келісілген) тәуекелдер негізінен декарбонизацияға көшумен байланысты (реттеуші, технологиялық, нарықтық және беделді тәуекелдер). Бұл ауысу сонымен қатар энергия тиімділігін арттыру және жаңартылатын энергияға көшу арқылы шығындарды азайтуға байланысты айтарлықтай мүмкіндіктерді білдіреді.
RCP4.5 сценарийінде технологиялық өзгерістерді енгізу бойынша орташа күш-жігер қабылданады. Бұл желдің максималды жылдамдығы мен жауын-шашын сияқты экстремалды ауа-райының жиілігі мен қарқындылығының артуына әкеледі, бұл инфрақұрылымдық жүйелерді бейімдеуге айтарлықтай экономикалық шығындар әкеледі.
RCP8.5 сценарийінде ("business as usual") негізгі тәуекелдер Климаттық айнымалылардың физикалық өзгеруіне байланысты, соның ішінде уақытша (ауа-райының күрт өзгеруі) және созылмалы (температураның жоғарылауы, жауын-шашынның өзгеруі). Температураның жоғарылауы, әсіресе су ресурстарына тәуелді елдерде, желілік жабдықты салқындату үшін энергия шығындарын едәуір арттыруы мүмкін.
Халықаралық энергетикалық агенттіктің nze 2050 сияқты өтпелі сценарийлері температураның 1.5°C-қа дейін көтерілуін шектеу жағдайында дамуды түсіну үшін негізгі ақпаратты ұсынады, олар парниктік газдар шығарындыларын азайту және 2050 жылға қарай нөлдік шығарындыларға қол жеткізу үшін қажетті күш-жігерді сипаттайды.